Nawigacja :


 

Kontakt:


Muzeum Bitwy nad Bzurą

w Kutnie

Park Wiosny Ludów
 
Email:
mbb@muzeumkutno.com

Telefon:   (24) 253-31-41 

Ceny biletów:
normalny - 5zł
ulgowy     - 2,50zł

Zapraszamy codziennie oprócz poniedziałków
w godz. 10-16,
w niedziele wstęp bezpłatny.

 

Muzeum Bitwy nad Bzurą mieści się w budynku klasycystycznego mauzoleum, wzniesionego w roku 1840, jako kaplica grobowa dla ówczesnych właścicieli Kutna - Walentyny z Gliszczyńskich i Feliksa Mniewskich. Po przeprowadzonym w latach 1967-1969 remoncie obiektu w 1969 otwarto tu Muzeum Bitwy nad Bzurą.


Jest to rotunda, czyli budynek na planie koła z  wejściem w formie portyku, nakryty kopułą z latarnią. Wnętrze zdobią klasycystyczne dekoracje wykonane w stiuku. Budynek jest częścią założenia pałacowego, w którego skład wchodzi pobliski późnobarokowy pałac.

 


Zapraszamy na wirtualny spacer po Muzeum


Ekspozycja muzealna ukazuje przebieg dramatycznych walk, jakie toczyły nad Bzurą oddziały polskie dowodzone przez generała dywizji Tadeusza Kutrzebę. Zebrane pamiątki, zdjęcia, elementy uzbrojenia, umundurowania dokumentują największą bitwę Kampanii Wrześniowej 1939 roku. 

 

Do ciekawszych eksponatów możemy zaliczyć: kurtkę mundurową wz. 1936 pułkownika dyplomowanego Mieczysława Mozdyniewicza, ciężki karabin maszynowy systemu Browning wz. 1930 oraz granatnik wz. 1936 kaliber 46 mm.    
 


Większość prezentowanych na wystawie zbiorów przekazali sami uczestnicy bądź rodziny uczestników Bitwy nad Bzurą. Duża część pamiątek pochodzi ze znalezisk na terenie walk.

W 2002 roku ekspozycja została wzbogacona  o kopie umundurowania i elementy wyposażenia wojsk niemieckich z września 1939 roku.

 

W styczniu 2008 roku w Muzeum dokonana została zmiana układu ekspozycyjnego, wymieniono gabloty, uzupełniono eksponaty i zamontowano nowe oświetlenie.

 

     

 

W części dolnej kaplicy obok gablot z eksponatami i fotografiami została umieszczona diorama przedstawiająca plastycznie położenie wojsk jednostek polskich i niemieckich na dzień 9 września 1939 roku.

 

 

 

 

We wrześniu 1999 roku, po poświęceniu grobu i tablicy ekspiacyjnej,  urny z prochami Mniewskich zostały umieszczone w  niszach  grobowych. 

 

 

Na placu przed budynkiem Muzeum znajduje się "Mur  pamięci",  na którym umieszczone są tablice upamiętniające zmagania polskich formacji w Bitwie nad Bzurą.
Co roku podczas uroczystości obchodów rocznicy Bitwy nad Bzurą, w tym miejscu składane są kwiaty.

 

 

 

Bitwa nad Bzurą była największym starciem w wojnie obronnej 1939 r. W literaturze przedmiotu znana jest też  jako Bitwa pod Kutnem. Zapoczątkowało ją przejęcie przez stronę polską lokalnej inicjatywy operacyjnej. Po stronie polskiej w walkach uczestniczyły dwie armie: „Pomorze”  i „Poznań”  liczące około 200 tysięcy żołnierzy, pod bezpośrednim dowództwem generała dywizji Tadeusza Kutrzeby.    

 

Na  przełomie 7 i 8  września  wycofujące  się  armie  polskie  znalazły  się  w rejonie Łęczycy, Włocławka i Płocka. Sztab generała Kutrzeby został przeniesiony do wsi Głogowiec. Bitwa rozpoczęła się uderzeniem Grupy Operacyjnej „Zachód” pod dowództwem generała brygady Edmunda Knolla-Kownackiego siłami trzech dywizji: 14, 17 i 25 na Stryków. Miała ona na celu rozbicie niemieckich  dywizji z 8 Armii rozciągniętych od Łodzi do Warszawy.

 

11 września  w rejonie Łowicza wsparła to natarcie Grupa Operacyjna gen. bryg. Mikołaja Bołtucia z Armii „Pomorze”. Pozostałe siły Armii „Pomorze” osłaniały atak z kierunku północno-zachodniego przed działaniami zaczepnymi 4 Armii niemieckiej od strony Włocławka i Płocka. Wojska polskie odebrały Łęczycę, Piątek, Bielawy, Łowicz, stoczyły szereg zwycięskich potyczek w Górze Św. Małgorzaty, Małachowicach, Walewicach, Mąkolicach, Celestynowie. 

 

 

Do 12 września czołowe oddziały z grupy generała Edmunda  Knolla - Kownackiego dotarły do rejonu na północ od Łodzi. Wieczorem, 12 września generał dywizji Tadeusz Kutrzeba  przerwał atak i nacierające jednostki polskie zostały wycofane za Bzurę.   

 

14 września główne siły Armii Pomorze dowodzone przez  gen. dyw. Władysława Bortnowskiego ponownie podjęły działania zaczepne w rejonie Łowicza. Oddziały polskie powtórnie zdobyły Łowicz. Nie osiągnęły jednak większego sukcesu i po meldunku o zagrożeniu pancernym znów wycofały się za Bzurę.    

 

W dniach 15 i 16 września Armia „Pomorze” zajmowała pozycje obronne na linii Bzury i Słudwi, a oddziały Armii „Poznań” przeszły w rejon Sochaczewa i przygotowywały się do bezpośredniego uderzenia na Warszawę. W rejonie Sochaczewa wywiązały się zacięte walki z niemieckim 16 korpusem pancernym, który zablokował w tym rejonie drogi odwrotu. Próba  przedostania się  na drugą stronę  Bzury  udała się 15 i  25  DP, reszta  wojsk  została  powstrzymana.  Oddziały  polskie  okrążono  na   zachodnim  brzegu  rzeki. Z okrążenia udało się wyrwać jedynie nielicznym oddziałom, które przebiły się przez Puszczę Kampinoską do Warszawy i Modlina. Główne siły polskich armii zostały okrążone i rozbite. Około 22 września ustał opór naszych wojsk.    

 

Straty Polaków poniesione podczas  trwania bitwy  wyniosły ok. 16000  poległych żołnierzy, w  tym trzech  generałów:  Mikołaj Bołtuć,  Stanisław Grzmot-Skotnicki i Franciszek Wład; około 34000 żołnierzy odniosło rany, a około 150000 dostało się do niewoli.
 

Bitwa nad Bzurą zakończyła się klęską wojsk polskich. Przeszła do historii jako największa bitwa oręża polskiego, największa bitwa Kampanii Wrześniowej i jedyna, kiedy w tej kampanii wojska polskie osiągnęły przewagę taktyczną.

 

Muzeum Bitwy nad Bzurą zaprasza do zwiedzania codziennie oprócz poniedziałków.
W niedziele wstęp bezpłatny.

Email: mbb@muzeumkutno.com